Thailand reis 2024: olifanten kijken (en niet aanraken) bij Somboon Legacy

Woensdag, de dag waarop ik een bezoek aan Somboon Legacy ga brengen. De belangrijkste dag, uberhaupt de reden dat ik besloot weer naar Thailand te gaan en niet terug naar Taiwan.

Manouk regelt een taxi die me om half tien bij het BlueStar Guesthouse oppikt, precies zoals negen jaar geleden ook gebeurde bij ElephantsWorld. Buiten dat ik er heel veel zin in heb om Manouk en Agnes weer te zien heb ik geen idee wat me die dag te wachten staat. Het is ondertussen iets koeler geworden en ik heb allang besloten het allemaal op me af te laten komen, 'laat mij maar gaan want ik geniet'. 

Het is een rit van ongeveer 40 minuten door alle hoeken en gaten en landweggetjes en achterafstraatjes van de provincie en stad Kanchanaburi, de rit kan me niet lang genoeg duren want ik geniet weer van de lucht, het uitzicht, de geuren van het avontuur. We komen aan bij een gigantisch groot maar ietwat vervallen resort, 50 tinten bruin. ElephantsWorld - vanaf nu EW, voor zover ik die naam ooit nog ga noemen - was toch gezelliger. Somboon Legacy heeft een deal gemaakt met het resort, waardoor het resort wat extra inkomsten heeft en Somboon Legacy gebruik kan maken van de ruimte. 

Geen idee meer of ik het al eerder benoemd heb, maar Manouk woont nu al zo'n 11 jaar - een van de mahouts is haar vriend, met wie ze samen hondje Toby heeft. Ik heb Manouk ontzettend hoog zitten: sowieso dat ze haar leven met succes heeft omgegooid, en ook omdat ze - eigen woorden - timide overkomt en samen met Agnes de boel enorm op orde heeft. En ze was ten tijde van EW een aangenaam rustpunt op hectische dagen. 

Eerste gedachte die ik heb; dit is anders. Minder gezellig inderdaad, maar voor de drie olifanten die op het terrein rondlopen zoveel beter. DIt is daadwerkelijk een opvang, niet een toeristische attractie waar de olifanten toevallig ook nog rondlopen. Ik vraag of ik de olifanten aan mag raken, zoals vroeger. Dat mag nu niet: de olifanten bepalen hun eigen ruimte, onder toezicht van de mahouts. Rust. Het zijn olifanten die vaak hun hele leven hebben gewerkt op trekking camps of als toeristische attractie - als je ooit een olifant heen en weer ziet schommelen; foute boel. Het is een manier om leuk te doen zodat ze eten krijgen.

Manouk geeft me ook uitleg over de andere twee olifanten, Kammoon en Malee, die er in mijn tijd ook waren. Malee is me nooit zo heel erg opgevallen, Kammoon is een moddervette big momma van een olifant die ik in mijn hart heb gesloten op het moment dat ik met een club vrijwilligers watermeloenen stond te wassen en zij vanaf de overkant naar ons toe kwam lopen en heel casual een watermeloen kwam bietsen. Dat is Kamoon. Ook Kamoon; ze is er helemaal niet blij mee dat de nieuwe olifant Kham Phaeng gearriveerd is en vormt samen met Malee letterlijk een bondje om haar weg te krijgen. Er ontvouwt zich letterlijk een koninginnendrama, de vergelijking met een realityserie met roddels, bondjes en elkaar uitsluiten is absoluut niet vergezocht.

Manouk en ik staan met hondje Toby in ons kielzog een tijd lang te praten, misschien zelfs wel een uur of twee. Roddels, herinneringen ophalen over EW van vroeger, sommige details die mij nog beter voor de geest staan dan Manouk omdat het voor mij  maar een maand duurde en ik begrijp dat voor haar zaken en mensen nogal door elkaar lopen. Tijdens ons gesprek staat Manouks telefoon aan en moet ze telefonisch allerlei brandjes her en der blussen. Geen heftige zaken maar het vereist een zekere regelvaardigheid waarvan ik van mezelf weet dat ik die wel degelijk heb - een begrafenis regelen van mijn vader tijdens het hoofd spotter schap van Celebrity MasterChef - maar 24 /7 dit doen zou ik niet kunnen.

Toen ik bij EW weg ging kreeg ik van de Thaise directeur een ketting die ik sindsdien om heb, en ik sta ondertussen ook nog in mijn EW t-shirt wat mij wel toepasselijk leek, maar na afloop van het verhaal schaam ik me om beiden te dragen. Is het zo heftig, overdrijf je niet een beetje? Nee, ik overdrijf niet en de gebeurtenissen bij EW laten me een paar keer de mond openvallen. In het heel kort samengevat om een heel klein beetje een beeld te schetsen: nadat Agnes, Manouk en een handjevol vrijwilligers rond 2018 directeur S confronteerden met de slechte behandeling van zowel mahouts als olifanten besloot S per direct de stekker uit het vrijwilligersproject te trekken en dreigde Manouk het land uit te zetten als Manouk en Agnes elkaar nog zouden zien. Dat laatste hebben ze dus via allerlei omwegen wel degelijk kunnen doen en met een geheime weldoener dit nieuwe Somboon Legacy kunnen opzetten. S werd ondertussen via een undercover regeringsfunctionaris betrapt op belastingfraude, maar heeft nog steeds EW, met alle gevolgen van dien voor olifanten en mahouts. Ik zeg tegen Manouk dat ik dit - al dan niet bij wijze van spreken - als boek zou willen schrijven. Hoe naar de situatie voor Manouk en Agnes moet zijn geweest, een spannend verhaal is het zeker. 

Zoals ik misschien eerder heb gezegd, heb ik een leuk bedrag van mijn vaders erfenis aan Somboon Legacy gedoneerd, en ik was benieuwd hoe dat geld is besteed. Volgens Manouk weet Agnes daar meer van, maar die komt in de middag terug na een bezoek aan een ziek familielid in HuaHin. Wat ik die middag van Agnes hoor maakt me ontzettend blij: mijn / mijn vaders geld is gestoken in het aankopen van - en daarmee dus de redding van - de olifant Kham Phaeng. Kham Phaeng is blind aan een oog en is jarenlang gebruikt om ritjes op te maken in de toeristen / prostitutie hel van Thailand, Pattaya. Laat dit tot je doordringen: bij Somboon Legacy kon ze voor het eerst in tien jaar weer liggend slapen omdat ze jarenlang een ketting van 15 cm (!) om haar been had. Ik had in december al een gigantische stoot van endorfine toen ik dat geld overmaakte, ik ben nu helemaal trots. 

En dank je wel pa. Geen idee of je het gezien heb maar ik heb gisteren in het hotel een colawhisky laten maken en in de trein heel veel 'Stop playing with your whistle' gehoord.

Na de lunch, en waarbij ik ook een deel van de huidige vrijwilligersploeg ontmoet, nemen Manouk en Toby me mee naar het museum wat ze hebben gebouwd op het terrein om bezoekers op een leuke manier voor te lichten over olifantenwelzijn. DIt voor elkaar krijgen met donatiegelden en vrijwilligers... ik vind het nogal wat. Ondertussen zien we een handjevol toeristen rondgeleid worden door een Nederlands meisje en een Brits meisje. Voor die laatste is dit haar vuurdoop met rondleiden. Wetende hoe spannend ik het in 2015 zelf vond sta ik een tijdje te kijken hoe ze het doet. Als ik niet beter wist zou ik zeggen dat ze dit al jarenlang doet. 

's Middags het weerzien met Agnes. 'Emotioneel weerzien' is te sterk uitgedrukt, maar om alle bovengenoemde redenen hebben we respect voor elkaar, heb het gevoel dat ik bij haar mezelf kan zijn en dat is prettig. Het is een schat van een vrouw. De pensioenleeftijd voorbij, Gronings, een tikje warrig en dat maakt haar ontzettend charmant. Ze wordt zichtbaar emotioneel als ze praat over mijn (vaders) donatie en het kost me de nodige moeite haar over te halen mij gewoon te laten betalen voor de souvenirs die ik bij hun in de winkel koop.

Wat ik wel al hoopte; Agnes en Manouk nemen me mee uit eten in Kanchanaburi. Na een paar dagen Thais te hebben gegeten ga ik nu gewoon weer voor pizza, bij restaurant Bells, waar we negen jaar geleden ook met de groep zaten te eten. De glazen wijn zijn behoorlijk goed gevuld en met de hitte komen ze aangenaam binnen. Prima pizza ook. Ik geniet van de avond, het eten, het volkomen ongedwongen gezelschap van Manouk en Agnes (waarom kan het niet bij iedereen zo makkelijk gaan?).

In de loop van de avond komt er een junk bij onze tafel staan die Agnes amuletten wil verkopen. Ik denk dat hij Agnes een oor aan wil naaien, maar daarmee onderschat ik Agnes gigantisch: die kent de man, zegt tegen Manouk en mij dat het veel beter met hem gaat, bekijkt desalniettemin met een heel kritisch oog  de amuletten en koopt er dan drie. Bij ons afscheid geeft ze ook nog een uitgekiend bedrag - niet te veel om hun trots niet weg te nemen, niet te weinig zodat ze twee dagen goed kunnen eten - aan een moeder die met haar kind in het afval staat te graaien. Ik heb net gepind, een duur hotel in Bangkok geboekt en ik schaam me rot. 

Dit hele verhaal speelde zich woensdag af. De dag daarna op donderdag ben ik dus in Bangkok in een iets duurder familiehotel, sta ik in spitsuur in Bangkok vast in de file om naar een platenwinkel te gaan waar ik niet eens bij in de buurt kan komen stuur een vinnige mail naar het management aldaar over het aanbieden van olifantentours (en krijg een bullshit antwoord terug), krijg zelf uit Nederland werkgerelateerd nieuws dat bijna de rest van de avond verziekt, en heb ik ondertussen besloten om via Trat - waar ik nu een avondje zit - naar de eilanden Ko Kut en Ko Mak te gaan.

Komende  dagen twee keer twee nachten op een eiland! 

Wie wil doneren en zeker weten dat je geld direct komt op de plek waar het hoort: Somboon Legacy Foundation.